نماتد ریشه درختان

نماتد از کلمه یونانی گرفته شده به معنی نخ و موجودات کشیده، کرمی شکل و لوله ای هستند که بدن آن ها تا حدودی دوکی شکل بوده و شبیه مارها حرکت می کنند. گونه ای از نماتد ها ریشه درختان را مورد حمله قرار می‌دهند و باعث کاهش محصول و زوال تدریجی آن ها می گردند.

نماتد از کلمه یونانی گرفته شده به معنی نخ و موجودات کشیده، کرمی شکل و لوله ای هستند که بدن آن ها تا حدودی دوکی شکل بوده و شبیه مارها حرکت می کنند. گونه ای از نماتد ها ریشه درختان را مورد حمله قرار می‌دهند و باعث کاهش محصول و زوال تدریجی آن ها می گردند.

نحوه فعالیت و انتشار نماتد ها :

نماتد ها در شرایط رطوبت مناسب شروع به فعالیت می کنند و یا جریان آب و سایر عوامل در داخل خلل و فرج خاک در جستجوی ریشه گیاه حرکت می کنند و با پیدا نمودن ریشه گیاه میزبان آن را مورد حمله قرار می دهد و باعث اختلال در اعمال فیزیولوژیکی گیاه و در نهایت بیماری گیاه می گردد. عامل بیماری توسط آب آبیاری، خاک انسان، حیوانات نهال های آلوده و جا به جایی آن ها انتشار پیدا کرده و باعث آلودگی باغ می شود.

علائم بیماری و خسارت در گیاه:

نشانه آلودگی روی اندام های هوایی درختان به خصوص شاخ و برگ ظاهر می شود. در این قسمت برگ ها ابتدا ریز و به تدریج ضعیف و پژمرده شده سپس می ریزند. در این قسمت برگ ها ابتدا ریز و به تدریج ضعیف و پژمرده شده سپس می ریزند. سر شاخ ها لخت و به تدریج می خشکند، در نتیجه تاج درخت شکل غیر عادی به خود می گیرد. برگ ها خصوصاً در شاخه های درخت، کم رنگ و از سبز خاکستری تا زرد تغییر رنگ پیدا می کند و به طور کلی باعث ضعف عمومی، کوچکی برگ ها و کوچک شدن میوه درختان آلوده و تغییر کمیت و کیفیت آن ها و در نهایت ریزش میوه ها می گردد. درختان آلوده در بهار رشد قوی و خوبی از خود نشان می دهد ولی به تدریج دچار زوال می گردند.

نحوه تشخیص آلودگی و مبارزه با آن:

نحوه تشخیص آلودگی با کنترل ریشه ها و مشاهده علائم روی ریشه فرعی همراه با نشانه های ظاهری امکان پذیر است.

مبارزه با بیماری نماتد:

• شناسایی باغ های آلوده: شناسایی باغ های آلوده از طریق آزمایش خاک و کنترل ریشه و مشاهده نماتد روی آن امری ضروری است.
• ضد عفونی کردن نهال های آلوده: ضدعفونی نهال های آلوده قبل از کشت از طریق قرار دادن ریشه ها در آب ۴۵ درجه سانتی‌گراد به مدت ۲۵ دقیقه موثر می باشد و غالب نماتد های آن از بین می روند.
• رعایت اصول باغبانی: گاهی اوقات با انجام تمهیدات ساده می توان از آسیب شدید نماتد ها جلوگیری نمود. خشکی دادن به خاک قبل از کاشت گیاه در آب و هوای گرم و خشک در کنترل نماتد موثر است و یا رطوبت زیاد خاک مانع انتشار اکسیژن در خاک شده و توان رشد نماتد را کاهش می دهد. یکی از روش های موثر در عملیات زراعی جهت کنترل نماتد اصلاح خاک با افزودن مواد آلی به خاک است.
• تهیه نهال سالم: نهال سالم را می توان از طریق ایجاد و احداث خزانه و نهالستان در زمین های سالم و بکر و یا ضدعفونی شده تهیه کرد.
• استفاده از ارقام و پایه های مقاوم هنگام نهال کاری: علاوه بر همه اقدامات، بهداشت زراعی را نیز بایستی رعایت کرد از جمله: تمیز نمودن ماشین آلات و ابزاز کشاورزی از خاک و گل، کنترل مسیر آبیاری و محصور نمودن باغ.
• مبارزه نماتد ها به وسیله موجودات زنده دیگر مثل نماتد خوارها (شکارچی های نماتد) و گونه هایی از قارچ ها نیز امکان‌پذیر است و امروزه این نوع مبارزه در اولویت است.
• استفاده از نماتدكش‌ها