فرمولاسیون آفتکشها

آفت کشها به صورت ماده شیمیایی نسبتا خالصی تهیه میشوند که ماده تکنیکال نام دارد . ماده تکنیکال نسبتا خالص بوده و حاوی 95 الی 100 درصد ماده موثره است.

در بیشتر مواقع ماده موثره را نمیتوان به صورت مستقیم بر علیه آفت به کاربرد و باید عملیاتی به منظور استفاده عملی برروی آن انجام شود. این عملیات آماده سازی را فرمولاسیون گویند.فرمولاسیون به مجموعه عملیاتی گفته میشود که روی ماده موثره انجام میدهند تا خواص آفتکش را از نظر انبارداری،حمل و نقل،کاربرد،موثر بودن،نفوذ،پایداری و نیز بهداشت بهبود بخشد.

انواع فرمولاسیون به شرح زیر است:

مایع غلیظ امولوسیون شونده EC)):بیشتر آفتکش ها در ایران به این فرمولاسیون است.امولوسیون به صورت یک مایع غلیظ است که آن را با آب رقیق میکنند.این فرمولاسیون در حقیقت یک محلول غلیظ روغنی حاوی ماده موثره آفتکش است که به سهولت با آب مخلوط میشود و به صورت ذرات روغن حاوی ماده موثر و معلق در آب در می آید.علت شیری شدن امولوسیون اندازه قطرات و پخش شدن آن در آب است.

محلول قابل اختلاط با آب یا مایع (SL,L,S) : این گونه محلولها با آب مخلوط میشوند.ماده فعال در آب یا الکل حل میشود.فرمولاسیون مایع شبیه امولوسیون است؛ ولی در اثر اختلاط با آب مانند امولوسیون شیری رنگ نمیشود.

محلول روغنی Oil solution : این فرمولاسیون بیشتر برای مصارف خانگی تهیه میشود و شامل محلولی از ماده موثر در یک حلال روغنی مثل نفت بی بو است.

گرد (D) : گرد یا پودر قدیمی ترین نوع فرمولاسیون است که مصرف آن ساده است.گل گوگرد مثال خوبی برای این فرمولاسیون است. دربیشتر موارد ، ماده موثر سمی را به یک ماده بی اثر مثل خاک رس یا گچ اضافه میکنند و به صورت گرد در می اورند.معمولا فرمولاسیون های گرد نسبت به فرمولاسیون های دیگر اثر کمتری دارد چون ذرات آفتکش روی اندامهای هوایی گیاه نمیچسبد و بنابر این چندان پایدار نیست.

پودر وتابل یا گرد خیسا (WP) : پودر وتابل در اصل گردی است حاوی ماده موثر که با ماده خیس کننده همراه است. اگر این پودر را به آب اضافه کنند به صورت معلق در آب در می آید. معمولا ماده موثره را به موادی بی اثر مانند پودر تالک یا خاک رس اضافه کرده و بعد از افزودن ماده خیس کننده ، آن را آسیاب میکنند.حالت تعلیق در پودر وتابل چندان پایدار نیست و بعد از مدتی ته نشین میشود.

سوسپانسیون وارونه Inverter suspension : نوعی فرمولاسیون جهت کاهش باد بردگی است که در آن ماده موثره در کپسولهای هم اندازه  که پوسته آن بار مثبت دارد محصور شده است. این فرمولاسیون ضمن جلوگیری از تبخیر ماده موثر باعث میشود قطرات بیشتری روی هدف قرار گرفته و پوشش بهتری ایجاد شود.

مایع غلیظ روان ریز (SC)(FL) : این نوع فرمولاسیون غلیظ بوده و کرم مانند است. برای این منظور ماده موثره را در یک مایع به صورت معلق در آورده و در موقع مصرف با آب مخلوط میکنند.

فرمولاسیون روان ریز غلیظ برای ضدعفونی بذر (FS): این فرمولاسیون یک سوسپانسیون پایدار است که مستقیما یا بعد از رقیق کردن مصرف شده وروی بذر یک لایه نازک بر جای میگذارند.

روغن قابل پخش (OD): این فرمولاسیون یک سوسپانسیون است که از یک یا دو ماده موثر معلق در یک مایع روغنی تشکیل شده. از اختلاط این روغن با آب یک سوسپانسیون تشکیل میشود.

فرمولاسیون (ULV): برای مصارف کشاورزی، بهداشتی و سمپاشی جنگل ها از این فرمولاسیون استفاده میشود. در این فرمولاسیون یا ماده موثره مایع است که بعد از سنتز شدن مصرف میشود و یا اگر جامد باشد در کمترین حجم از حلال حل شده و بدون رقیق کردن استفاده خواهد شد.

گرانول (G) : گرانولها دانه های ریز به اندازه 0.1 تا 2.5 میلیمتر هستند که حاوی ماده سمی اند. هسته مرکزی گرانول در واقع خاک رس، ماسه، پوست گردو نرم شده، یا چوب بلال آسیاب شده است که ماده موثره روی آن پاشیده و جذب شده است.

روان ریز خشک (DF): این فرمولاسون را هم با نام WDG میشناشند. این فرمولاسیون شبیه پودر وتابل است. با این اختلاف که ماده موثره جذب دانه های گرانول شده که به آسانی با آب مخلوط میشوند. آفتکش هایی که در آب و روغن حل نمیشوند را با این روش فرموله میکنند.

فشنگ تدخینی: در این فرمولاسیون ماده موثره فرار بوده و محیط را پر میکند. یکی از محاسن این فرمولاسیون این است که ملوکولهای گازی در همه جا پراکنده شده و آفت را از بین میبرد و نیز پس از تهویه باقیمانده چندانی در محیط باقی نمی ماند.

افشانه ها: قوطی های بسته و تحت فشارند که با فشار دادن دکمه ای ذرات سم از آنها وارد فضا میشود.برای ساختن افشانه ها  ماده موثره را در یک حلال فرار مثل  اتر نفت حل میکنند و همراه با یک گاز تحت فشار مثل فلوئورکربن ویا دی اکسید کربن بسته بندی میکنند.

خمیر Paste: برای مبارزه با آفاتی که داخل دالان درون شاخه و تنه گیاهان زندگی میکنند ، مصرف میشود. خمیر دارای یک ماده موثره فرار است ، که معمولا از طریق فاز بخار آفت را از پای در می آورد.

طعمه مسموم: از اختلاط مواد آفت کش با یک ماده جلب کننده آفت که ممکن است غذای او هم باشد تهیه میشود.

بسته های قابل حل در آب (WSP)(RTU): استفاده از این فرمولاسیون باعث کاهش خطرات حاصل از مخلوط کردن بعضی از آفتکش های بسیار سمی در مواقع سمپاشی است.