بلاست برنج

این بیماری یکی از بیماری های مهم برنج میباشد و در تمامی کشورهایی که در آن برنجکاری صورت میگیرد شیوع دارد.

در ایران اغلب برنجکای ها من جمله سواحل دریای خزر،آذربایجان،اصفهان،خوزستان،فارس،چهارمحال بختیاری گزارش شده است.خسارت این بیماری در ژاپن در موقع شدت بیماری تا ششصد هزار تن براورد شده است.

علائم بیماری:

علائم این بیماری در تمام قسمتهای هوایی از جمله برگ، ساقه ،خوشه ، پوشش شلتوک و خود دانه دیده میشود.برخی کارشناسان بیماری بلاست را به دو مرحله بلاست برگ و بلاست خوشه تقسیم میکنند. بلاست برگ بلاست برگ در مراحل اولیه رشد در شرایط مساعد جوی ممکن است سبب مرگ بوته ها گردد.

در روی برگ علائم بیماری به صورت لکه های دوکی با مرکز خاکستری مایل به سفید و حاشیه قهوه ای تا قهوه ای قرمز ظاهر می گردند.شکل و رنگ لکه ، بسته به شرایط محیطی، سن لکه ها و درجه حساسیت برنج متغییر است.لکه ها ابتدا کوچک هستند سپس توسعه پیدا میکنند و غالبا به عرض 5/0 و به طول 5/1 سانتیمتر میرسند.در ارقام حساس توسعه لکه ها بیشتر بوده ، ممکن است دور لکه ها را لکه ای زرد فرا بگیرد. ولی در ارقام خیلی مقاوم  فقط خالهای قهوه ای کوچک به اندازه سر سوزن ظاهر میگردد. در ارتباط با ارقام با مقاومت متوسط لکه های کوچک بیضوی تا گرد به طول کمتر از یک میلیمتربا حاشیه قهوه ای روی برگ ظاهر میشوند.

شدیدترین مرحله بیماری موقعی  است که گردن خوشه مورد حمله قرار میگیرد. در این صورت پ.سیدگی پوسیدگی قهوه ای در گردن خوشه ظاهر میشود و موجب قطع جریان شیره غذایی از ساقه به خوشه میگردد. اگر آلودگی در مراحل اولیه تشکیل خوشه باشد ، دانه در خوشه تشکیل نمیشود.در صورتی که آلودگی گردن خوشه بعد از به خوشه رفتن ظاهر شود در این صورت دانه ها تشکیل شده  و در اثر سنگینی دانه ها سر خوشه به زمین خم میگردد.

زیست شناسی:

عامل بیماری بلاست، زمستان را به صورت میسلیوم با کنیدی در بقایای گیاهی آلوده و یا در پوسته بذر سپری میکند.همچنین ممکن است این قارچ زمستان را برروی بعضی از غلات یا علفهای هرز این خانواده سپری کند.در فصل رویش برنج وقتی هئپوا از نظر رطوبت و حرارت مناسب باشدقارچ اسپور فراوان تولید میکند.انتشار اسپورها با کمک باد صورت میگیرد.عامل بیماری حتی ممکن است همراه با بذر کلش یا پوسته برنج به مسافت دور انتشار یابد.اسپورهای قارچ در حرارت25-28 درجه سانتیگراد و رطوبت نسبی 93 درصد تشکیل میشوند.اگر رطوبت نسبی کمتر از 88 درصد باشد قارچ قادر به تشکیل اسپور نخواهد بود.به همین دلیل بیماری در سایه درختان به علت کمی تابش خورشید و بالا بودن رطوبت نسبی آن محل از شدت بیشتری برخوردار است.همچنین تراکم بالای بوته ها در واحد سطح و همچنین مصرف بالای کودهای ازته باعث تشدید بیماری میگردد.

روشهای کنترل:

• استفاده از ارقام مقاوم ویا ارقامی که خوشه دهی آنها مصادف با بارندگی فصلی نباشد.
• تنظیم زمان کاشت به طوری که بوته ها زودتر از بارندگی اواخر تابستان به خوشه بروند.
• جمع آوری بقایای گیاهی آلوده یا زیر خاک کردن آنها با شخم عمیق.
• استفاده از قارچکش تری سیکلازول 75% WP در زمانی که 30 تا 40 درصد از خوشه ها علائم را بروز داده باشند.