فسفر در گندم

فسفر در زراعت غلات اهمیت ویژه ای دارد. به وسیله کودهای فسفردار، می‌توان حاصلخیزی خاک را که بر اثر کشتهای متمادی کاهش پیدا کرده است، جبران کرد. مصرف فسفر در مراحل اولیه رشد (حدود 5 تا 6 هفته اول) نقش مهمی را ایفا می‌کند. پنجه‌های کافی و قوی نقش اساسی در افزایش تولید گندم دارند و این مهم از طریق تاثیر فسفر در توسعه و رشد ریشه قابل دستیابی است.

فسفر در زراعت غلات اهمیت ویژه ای دارد. به وسیله کودهای فسفردار، می‌توان حاصلخیزی خاک را که بر اثر کشتهای متمادی کاهش پیدا کرده است، جبران کرد. مصرف فسفر در مراحل اولیه رشد (حدود 5 تا 6 هفته اول) نقش مهمی را ایفا می‌کند. پنجه‌های کافی و قوی نقش اساسی در افزایش تولید گندم دارند و این مهم از طریق تاثیر فسفر در توسعه و رشد ریشه قابل دستیابی است.

املاح فسفر به علت پائین بودن قابلیت انحلال، به طور یکنواخت در خاک پخش نمی‌شوند. این عنصر در خاکهای اسیدی به وسیله آلومینیوم و آهن و در خاکهای قلیایی به وسیله آهک املاحی را تولید می‌کند که به سختی قابل حل اند و به دشواری مورد استفاده گیاهان قرار می گیرند همه کودهای فسفردار در همان سال اول توسط گیاهان جذب نمی‌شوند بلکه تعدادی از آنها در سالهای بعد مورد استفاده قرار می گیرند.

ضریب اثر فسفر زیاد است. از اینرو پس از بررسی های نیازهای تغذیه ای و در صورت نیاز با مصرف مقدار کمتری کودهای فسفردار (نسبت به کودهای ازت دار) می‌توان حداکثر محصول را برداشت کرد. فسفر در اعمال حیاتی و ساختمانی (فتوسنتز، تقسیم سلولی و عکس العملهای تنفسی) نقش بسیار مهمی را بازی می‌کند. اهمیت فسفر در ایجاد ریشه های فراوان، پنجه زدن، بالا بردن وزن دانه و کیفیت پخت، تشکیل مواد قندی در محصول و حاصلخیزی خاک است.

کمبود فسفر باعث کمی رشد ریشه ها، تغییر رنگ برگها از سبز به قهوه ای مایل به ارغوانی یا قرمز، و شروع خشکیدگی از نوک برگها و تغییر رنگ ساقه (سبز تیره مایل به آبی) بوده و در واقع آثار شدیدتر کمبود بر روی سنبله نیز مشاهده می‌شود.

کمبود شدید فسفر در گندمفسفر بطور محسوس در خاک حرکت نمی‌کند و لذا گیاهچه با سیستم ریشه کوچک بیشتر از گیاهان بزرگتر می‌توانند از فسفر موجود در خاک استفاده نمایند.

کمبود فسفر در گندم باعث استرسهای فیزیولوژیکی شده و شرایط را برای توسعه بیماریهای مانند پوسیدگی ریشه  (Pythium) فراهم می سازد.

کمبود فسفر بیشتر در خاکهای سرد، مرطوب و دارای کلسیم بالا و آلومینیوم قابل مبادله متمرکز می‌گردد.

برای افزایش کارایی مصرف کودهای فسفر نکات زیر می بایست مد نظر قرار گیرد:

• مصرف کود فسفری به صورت نواری به ویژه در خاکهای اسیدی و قلیایی
• استفاده از ارقام کارآمد
• مصرف سایر عناصر غذایی به مقدار کافی
• کنترل علفهای هرز
• مصرف آب کافی

کاربرد کود فسفاته در نزدیک ریشه در بهبود کمبود موثر می‌باشد زیرا این عنصر در خاک نسبتاً بی حرکت می‌باشد. کودهای فسفردار را باید حتماً قبل از کشت و برای غلات در پائیز وارد خاک نمود. به منظور توصیه مصرف کود فسفر می‌بایست آزمون خاک انجام و بر اساس آن توصیه انجام شود.